हरिरस (भक्त कवि महात्मा ईसरदास प्रणीत)

सस्वर हरिरस (सुनने के लिए लिंक पर क्लिक करें)
(गायक: जीतु दाद गढ़वी, संगीत: राजेन्द्र हेमू गढ़वी)
(पद १ - ६) मंगलाचरण - दोहा-२, छंद अनुष्टुप-३, छंद उपजाति-१
(पद ७ - ८०) दोहा (राग सारंग)
(पद ८१ - ११०) छंद बिअख्खरी (राग दरबारी)
(पद १११ - १३०) दोहा (राग मिश्र पूर्वी)
(पद १३१ - १८०) छंद मोतिदाम (राग बिहाग - लोक संगीत)
(पद १८१ - २२८) छंद मोतिदाम (राग शिवरंजनी)
(पद २२९ - २८०) छंद मोतिदाम (राग भीमपलासी)
(पद २८१ - ३१६) छंद मोतिदाम (राग देश)
(पद ३१७ - ३३५) छंद मोतिदाम (राग मिश्र पहाड़ी)
(पद ३३६ - ३५५) छप्पय (राग बागेश्री)
(पद ३५६ - ३६१) दोहा (राग भैरवी)
।।मंगलाचरण।।
पहलो नाम प्रमेश रो जिण जग मंड्यो जोय !
नर मूरख समझे नहीं, हरी करे सो होय।।१
!! छंद गाथा !!
ऐळेंही हरि नाम, जाण अजाण जपे जों जिव्हा !
सास्तर वेद पुराण, सर्व महि तत् अक्षर सारम्।।२
!! छंद अनुष्टुप !!
केशव: क्लेशनाशाय्, दु:ख नाशाय माधवा !
नरहरि: पापनाशाय, मोक्ष दातायु जनार्दनः।।३
राम नाम बिना वाणी, राम नाम बिना कथा !
राम नाम बिना शब्द, सो शब्दा अकारथा।।४
राम नाम मयी वाणी, राम नाम मयी कथा !
राम नाम मया शब्दा, सो शब्दा सुक्यारथा।।५
!! छंद उपजाति !!
गो-कोटिदानं ग्रहणे च काशी, मकरे प्रयागेद्युत कल्पवासी;
यज्ञे च मेरु सम हेम दानं, नहि तुल्य गोविंद नामं समानं।।६
।।श्री सरस्वती – गणपति स्तुति।।
।।दोहा।।
सरसत स्नेहें में जपाँ, गणपत लागां पाय,
ईशर ईश अराधवा, सदबुध करो सहाय।।७
।।श्री गुरुदेव स्तुति।।
लागां हूँ पहेलां लळुं, पीताम्बर गुरु पाय,
भेद महारस भागवत, पायो जेण पसाय।।८
।।ग्रन्थारम्भ – दोहा छंद।।
जाडय टळे मन मळ गळे, निरमळ थाये देह,
भाग्य होय तो भागवत, सांभळिये श्रवणेह।।९
भक्त वच्छल ! मो दे भगति, भांज परा सह भ्रम्म,
मूजतणा क्रम मेटवा, कथों तुहारा क्रम्म।।१०
पीठ-धरणिधर पाटली, हरसुत लेखणहार,
तउ तोरां चरितां तणो, परम ! न लभ्भे पार।।११
तोरां हूँ पुरां तवी, सकां केम ? समराथ !
चत्रभुज ! सह थारा चरित, निगम न जाणे नाथ।।१२
कथां ! केम ईसर कहे ? खाण सकळ प्रत खेत,
वाणी श्रवण मन विषयसों, नित्य, अगोचर नेत।।१३
देव ! किसी उपमा दियां, ते सरज्या सहकोय,
तूंज सरीखो तुँहिज है, अवर न दुजो कोय।।१४
आभ वछूटां माणसां, हे धर झिल्लणहार,
धरणीधर ! धर छांडता, आसे तूं आधार।।१५
नारायण ! हूं तुज नमों, इण कारण, हरि ! आज,
जिण दिन आ जग छंडणो, तिण दिन तोसूं काज।।१६
आ अवसर नहि आवशे, ईसर आखे ऐहः
सुण रे हरिरस प्राणिया ! जनम सफळ कर जेह।।१७
अवध नीर तन अंजळी, टपकत श्र्वास उसास,
हरि भजया विण जात है, अवसर ईसरदास।।१८
हिया ! म छंडे हरि भगति, रसण ! म छंडे राम,
अंतरजामी आपणो, ठाकर है सहठाम।।१९
हरि हरि करतां हरष कर, अरे जीव अणबूज !
पारस लाधो आ प्रगट, तन मानवरो तूज।।२०
नारायण न विसारियें, नित प्रत लिजे नाम,
जो लाभ्यो मनुषा जनम, कीजें उत्तम काम।।२१
नारायणरो नामडो, भुच्छांही भल वेण,
चोपडियो चंगो थिये, जेहडो तेहडो खेण।।२२
आतम आळस पहल तज, ओळग आदि-विशन्न,
जेह मनोरथ मन करे, सो पुरवे क्रिसन्न।।२३
हंस मांहला मुढ रे ! कर हर-सर विसराम
मर मर धर पर फर मती, उर धर गिरधर नाम।।२४
जीह भणो भण जीह भण, कंठ भणो भण कंठ,
मो मन लाग्यो महमहण, हीर पटोळे गंठ।।२५
जीहां जप जगदीशवर, धरि अंतरमँह ध्यान;
क्रम-बंधण नह बंधवे, भयभंजण भगवान।।२६
नित हरि वीसरजे नहि, आतम मूढ अजाण,
काळ सबळ जग काटवा, कस ऊभो केवाण।।२७
प्रभू भजंता प्राणिया ! कीजे ढील न कांय
भर बथ्थां अथ काढियें, मंदिर जळतां मांय।।२८
राम जंपतां रे हदा ! आळस म कर, अजाण !
जो तुं गुण जाणे नहीं, पुछे वेद पुराण।।२९
ज्यां जागे त्यां राम जप, सूतां राम संभार,
ऊठत बैठत, आतमा ! चालंता चीतार।।३०
रहे वळुंभ्यो राम रस, अनरस गणे अलप्प,
ऐह महा ध्रम आतमा ! ऐ तीरथ ऐ तप्प।।३१
नाम सु तीरथ नाम व्रत, नाम सलंभो काम,
ऐको अक्षर तत्वफळ, जीहाँ जपो श्रीराम।।३२
राम जपंतां राजश्री, राम भणंतां रिद्धि
राम नाम संभारते, पानीजें नवनिद्ध।।३३
रुडा करशी रामजी, सह बातां श्रीरंग,
भगतां पर भूधर धणी, चाढण नीर सुचंग।।३४
भाग्य बडा तो राम भज, बखत बडा कछु देह,
अकल बडी उपकार कर, देह धर्या फळ ऐह।।३५
राम भणो भण राम भण, अवरां राम भणाय,
जिण मुख राम न उच्चरे, ता मुख लोह जडाय।।३६
राम न भूले बापडा ! जे शिर छत्र पळोय,
कर जिव्हा लोचण श्रवण, बियो न आपे कोय।।३७
रामनाम रसणा रटे, वासर वेर अवेर,
अटक्या पछी न आवशी, राम तणी मुख रेर।।३८
दाखे ईशरदास यों, कटक नहोणा कीध,
‘राम राम’ रटतां थकां, लंक विभीषण लीध।।३९
राम नाम रटतां रहो, आठे पो’र अखंड,
समरण सम सोदा नही, नर देखहु नवखंड।।४०
राम भणंता हे ह्रदा ! कहे केता गुण होय,
ठाकर माने, जग नमे, पिसण न गंजे कोय।।४१
राम सजीवन मंत्र रट, आमय लगे न अंग,
जो सुख चाहे जीवरो, सुमर सुमर श्रीरंग।।४२
रसणा रटे तो राम रट, वेणां राम विचार,
श्रवण राम गुण सांभळे, नेणां राम निहार।।४३
राम मात-पितु महतगुरु, राम सखा सुखदात;
राम संबंधी बान्धवा, राम सहोदर भ्रात।।४४
राम विसारी क्यों रह्यो ? रे मुरख ! मद-अंध;
जिण दिन राम न संभरे, ओ दिन अंधाधूंध।।४५
हरि विसारी तुं सुवे, हरि जागे तो कज्ज;
ओ अपराधी आतमा ! अवगुण ऐह अलज्ज।।४६
वाणी हरि बिसारी के, वांचे आन कुवाण,
पतिव्रत छंडी पापणी, जार वळूंधी जाण।।४७
हरिनाम परहरि अवर, नहि संभार अजाण !
तरु छंडे लागी लता, पथ्थर में गळ जाण।।४८
हरि हरि कर परहरि अवर, ‘हरिरो’ नाम रतन्न
पांचो पांडव तारिया, कर दागियो करन्न।।४९
ऐरे नर ! परहरि अवर, हरि हरि सुमर हियाह,
संत सुदामा सारिखा, क्रोडीधज्ज कियाह।।५०
समर समर तुं श्री हरि, आळस म कर अजाण,
जिण पाणी सूं पिंड रच्यो, पवन वळूंध्यो प्राण।।५१
आळसवांय अजाणवां, दिलखूटलसूं दूर,
साहेब साचां साधका, है हाजराहजूर।।५२
साच पियारो सांईयां, सांइ सचांहुं सहाय,
साचां आग न जाळही, साचां सरप न खाय।।५३
साँयासों सबकुछ हुवे, बंदेसों कछु नांय,
राइहुंको परबत करे, परबत राई समाय।।५४
धारे तो साहेब धणी, करे विलंब न कांय,
मार, उपावे मेदिनी, मुहरत हेकण मांय।।५५
सांया ! तूंज बडो धणी, तुजसों बडो न कोय,
तूं जेनां शिर हथ्थ दे, सो जगमें बड होय।।५६
आलम मारां औगुणा, साहब ! तूंज गुणांह,
बुन्द-वृषा अरु रेणुकण, ताग न लाधे तांह।।५७
नारायण नारायणा ! तारण तरण अहीर,
हूँ चारण हरिगुण चवां, सागर भरियो क्षीर।।५८
नारायण नारायणा ! फेरा काटण फंद,
हूं चारण हरिगुण चवां, सोनो और सुगंध।।५९
नारायणरो नामडो, नां लीधो निरणांह,
युं जनवारो जिकणरो, ज्युं जंगल हिरणांह।।६०
नारायणरा नामसूं, लोक मरत हे लाज;
बूडेला बुध बावरा, जल बिच छोड जहाज।।६१
नारायणरा नामरी, पडी बुढपणे पिछाण,
बालपणो जोबन बखत, ओ दिन गया अजाण।।६२
नारायणरा नामसूं, प्राणी ! करले प्रीत,
औघट बणियां आतमा, चत्रभुज आसी चीत।।६३
नारायणरा नामसूं, भर्यो रहे भरपूर,
दामोदर नहि दाखवे, दम दम करे न दूर।।६४
नारायणरा नामसूं, जो प्राणी जकडोय,
जमदाणी तागे तिही, हाणी मूळ न होय।।६५
वायु चलण लागे करण, सूरज – शशि – खं लग्ग,
ईश जिकासुं बाहरो, जनि को जाणे मग्ग।।६६
चंदासो चलणा गया, सूरज मंडल सोय,
जीव ! हरिरस वांचरे, हरिसों नातो होय।।६७
चत्रभुज चरणां धार चित, अकळ अजोनी आख,
गोकळ गिरधर, ज्ञान ग्रहि, रामनाम मुख राख।।६८
त्रीकम, बद्रीनाथ, बुध, जगमोहन जयकार,
घणदाता आनंदघन, श्रीपति श्रवणांधार।।६९
पुरुषोत्तम पूरण प्रभू, राघव गिरिधर रुप,
मुरलीधर मोहन मुकुँद, भजले त्रिभुवन भूप।।७०
रामकृष्ण नारायणा, सच्चिदानंद गोविंद,
वासुदेव विठ्ठल विभू, नरहरि, गोकुळनंद।।७१
पलक निमिष मत पांतरे, दाखे दीन दयाळ;
धरणिधर ह्रदये धरे, गुण गाये गोपाळ।।७२
मनछा डाकण माहरे, राघव काढ ह्रदाह,
जिण वनमें केहर वसे, त्रासे मृगला ताह।।७३
आठे पहर आनंद सूं, जप जीव्हा जगदीश,
केशव कृष्ण कल्याण कहि, अखिलनाथ कही ईश।।७४
भगतपाळ भगवत भणी, ध्यान तरषणा धार,
चित्त निशदिन हरि उचरे, श्र्वासो श्र्वास संभार।।७५
आतम व्हेसी ऐकलो, छूटत तन संगाथ,
साथी तिण दिन शंखधर, स्वर्गतणे पथ साथ।।७६
केशव कहि कहि समरिये, नव सो’ए निरधार,
रात दिवस के सुमिरणे, कबहुक लगे पुकार।।७७
नाम समोवड को नहि, जप, तप, तीरथ जोग,
नामे पातक छुटीये, नामे नासे रोग।।७८
क्षुधा न भागे पाणिये, तृषा न छीपे अन्न;
मुगति नहिं हरिनाम विण, मानव साचे मन्न।।७९
कल्प, वेद-शास्त्रो कथे, सिध-साधक सह कोय,
अन्न विण तृपति न ऊपजे, हरि विण मुगति न होय।।८०
।।देवी स्तुति।।
।।छंद बिअख्खरी (चोपाई)।।
रिध सिध दियण कोहला राणी !
बाळा बीज-मंत्र ब्रह्माणी !
वयण उकति दे, अविरल-वाणी !
पुणा क्रीत जिम सारंग पाणि।।८१
।।श्री हरि स्तुति।।
।।छंद बिख्खरी (चोपाइ)।।
वृषभ ! कपिल ! हयग्रीव ! विसंभर !, दत्तात्रेय ! हरि-हंस ! दामोदर !
राय-विकुंठ ! धनंतर ! रीषभ !, गरूडारूढ ! प्रथू ! प्रशनीग्रभ ! ।।८२
मच्छ ! कच्छ ! वाराह ! महमहण !, नारसिंह ! वामण ! नारायण !
द्विजराम ! रघुराम ! दिवाकर !, कृष्ण ! बुद्ध ! कलकी ! करुणाकर ! ।।८३
बळि अवतार तुंही बळि बंधण, भक्त तणा धरिया दुःख भंजण,
तवे जे हरि ! अवतार तुहारा, सद्गति लहि छूटे संसारा।।८४
बद्रीवासक ! व्यास ! बेदांयण !, परम ! निरंजन ! मुक्त ! सुपावण !
जग – अवतार ! नमो जगदीशर !, अनंतरुप धारण तन ईशर ! ।।८५
चवतां चरित तुहारा चेतन !, जनम नहीं पुनरपि मानवजन,
अकळ ! अजन्मा ! अलख ! अलेपम !, क्रम हूं छुटिश तुज कथतां क्रम।।८६
माहरा करम मेटवा, माधव !, क्रम हूं कथिश तुहारा केशव !
नाम तुहारो हूँ घणनामी !, श्र्वास उसास संभारिश, स्वामी।।८७
आठ पहोर, अनंत ! उलाविश, रात दिवस हरि ! ह्रदे रखावीश,
मांडे पूजा तूज, महणमथ !, सघळो शरिर करिश ईम सुक्रियथ।।८८
गळकासिला सिला गोमत्ती, मांडे बे संगम मूरत्ती,
साळिगराम शिला शुध सेविश, अगर धूप चंदन ऊखेविश।।८९
अनंत ! उर आरति उतारिश, सोळ प्रकार पूजा संभारिश,
भाव भगति करतो, जग भावन !, पतित शरीर करिश ईम पावन।।९०
चरण पवित्र करिश हुं, चत्रभुज, त्रिगुण-नाथ ! नाची आगळ तुज;
ईंद्रिय पवित्र करिश अपरंप्रम !, दमे ज्ञान तूज, दहितां-दम ! ।।९१
उदर पवित्र करिश, अपरंपर !, चरणामृत तूज धरि चक्रधर !
पावन ह्रदय करिश, पुरुषोत्तम !, संचे नाम तूज, श्री-संगम ! ।।९२
मन ईम पवित्र करिश, प्रभु ! मोरो, त्रीकम ! ध्यान धरे दिल तोरो,
कर बे पवित्र करिश सेवा कर, जोडै तुज आगळें जगतगुर।।९३
पवित्र खंभ हुं करिश ईणीपर, अंक दिवाय शंख चक्र ऊपर,
पवित्र कंध ईम करिश महाप्रभ !, नमे तूज चरणे, पुहकर – नभ ! ।।९४
कंठ ईम पवित्र करिश करुणाकर, गाई चरित तूज, गोपीवर
मुख हुं पवित्र करिश अघ-मंजण, भ्रखे प्रसाद तूज, दुःख-भंजण ! ।।९५
रसणा पवित्र करिश ईम, राघव !, भणे तूज गुण, तारण – दधिभव !
दसण पवित्र करिश दामोदर !, आणंद हसे तूज, गिरि – उध्धर ! ।।९६
अधर पवित्र करिश अहि-वारण !, मुरके प्रेम भक्ति, मधु-मारण !
वाणि पवित्र करिश, सीतावर !, नित तुव किरति प्रकाशी नरहर ! ।।९७
नाशा पवित्र करिश इम निरमळ, प्रभु ! घूंटे तुव चरण परीमळ,
नयण निपाप करिश, नारायण !, पेखि रुप तुज, भक्त-परायण ! ।।९८
श्रवण निपाप करिश इम, स्वामी !, गुण तुज कथा सुणी, घणनामी !
भ्रकुटी पवित्र करिश, विश्र्वंभर !, धारी गो चंदण, धरणीधर ! ।।९९
मस्तक पवित्र करिश मुरसूदन !, वंदी चरण तूज, जगवंदन !
वेणि निपाप करिश, लखमीवर !, मस्तक चाढे तुलशी-मंजर।।१००
त्वचा पवित्र करिश दशरथ-तन !, चरची लेप करी हरि चंदन !
काय निपाप करिश हुं, केशव !, दंडवत करी तूज, दईतां-दव।।१०१
रोम रोम तव नाम रखाविश, ईम करतो प्रभु ! चरणे आविश;
मनसा, वाचा क्रमणा मांही, नरहरि ! तो विण राखीश नांही।।१०२
विषय संसार तणा विसारिस, श्री रंग ! गुण थारा संभरिश !
में माहरी ईंद्री सह माधा !, बलि-उद्धार ! विषे तो बाधा।।१०३
नाम-नाव हुं चडियो जगनृप !, रखे हिवे डोले, रावण-रिप !
करो कृपा तो सेवा कीजें, लेवरावो तो नाम ज लीजे।।१०४
पखे-रजा कोय चलण न पामे, भक्त वत्सल ! पडियो जग भामे;
राजतणी इच्छा, रघुराया !, अखिल चराचर जीव उपाय।।१०५
राजतणी आज्ञा शिर राखिश, भीतर तूज तणा गुण भाखिश;
घण दिनरो विछुटो, घणनामी !, साथ तुहारो, त्रिभुवन-स्वामी ! ।।१०६
भमतो राख हवे, जग-भावन !, प्रेम भक्ति दे, त्रिभुवन पावन !
कृष्ण ! राख हवे हूँ तूं करतो, !, धरणीधर ! मन ममता धरतो।।१०७
तूज विषे मति दे, ध्रुव-तारण !, कूप-संसार काढ, सब-कारण !
फेरायण भवोभव फरतो; माधव ! राख जनमतो मरतो।।१०८
पाप करंतो मो मन पापी, ताहरे नाम जाय सह तापी;
नारायण ! तो सम को नांही, चौदह भुवन हुकमचे मांही।।१०९
आ संसार असार, अनामी !, सार अबार लीजियो, स्वामी !
त्रिभुवन-नाथ ! नहीं कोय तोले, बांह ग्रहो अब ईशर बोले।।११०
।।दोहा।।
विण अपराध विटंबतो, रे रे त्रिभुवनराय,
कर कूडा शास्त्र कथन, कर कूडा क्रम काय।।१११
ऐह पटंतर दाख अब, भगतां-वत्सल ब्रह्म !
कीधा अम के तम कियां, धुर, हरि ! पाप धरम्म।।११२
ताहरि ईच्छा दीध तें, जिहां आदि जनम्म,
तितकित हूता अमतणा, केशव ! कशा करम्म।।११३
यह प्रपंच अमापरो, तूं करता त्रीकम्म !
आपोपें अळगो रही, कैंक भळावे क्रम्म।।११४
आदि तूजथी उपन्या, जगजीवन ! सह जीव,
ऊंचा नीचा अवतरण, दे कयुं वंश दईव ! ।।११५
आपापें हूतां अनंत ! आप्योपें अवतार,
पाप धरम क्यों पीडवा, लायो जीवां लार।।११६
अखील तुंहिज के को अवर, बहु-नामी ! बूझव्व;
लखमीवर ! लेखां नहीं, समवड प्राणी स्त्रव्व।।११७
आदि तणो जोतां अरथ, भांजे मूज न भ्रम्म,
पहलां जीव परठ्ठिया, किया कि पहला क्रम्म ?।।११८
क्रम अकरम, विकरम करे, तें जागविया जीव,
जगपति ! को जाणे नहीं, गत थारी हयग्रीव।।११९
खाणि चार खोयण धरा, जिण दिन जाया जन्त,
कीधा कुण पाखे क्रशन, उत्तम मध्यम, अंत।।१२०
कीधां कुण पहुँचे, क्रशन, वडां सामहो वाद;
आदि न को तोरा, अनंत ! आतम, करम न आद।।१२१
क्रम गति पूछां तूं कना, गोविन्द ! हूं गेमार;
आड वसंती डेडरी, पूणे समुद्रां पार।।१२२
वैद तणी वशांवळी, कहो किं वांचण काम,
मिटे रोग जामण मरण, निगम ! लियंतां नाम।।१२३
दीह घणा माझळ दणी, रळियो पेखण रुप;
माधव हवे प्रकाश मूं, शिव ताहरो स्वरुप।।१२४
अजामेळ जमदळ अगां, विछुटो विषमी वार;
करते ‘ नारायण’ कही, पुत्र हेत पुकार।।१२५
नदे साद क्यों नाथजी, साद दिया जिण संत,
आपण नाम उलावता, धेनू कान धरंत।।१२६
एळें नारायण तणो, जे नर नाम लियंत,
ते जमराणा पूर तजे, राघव चरण रहंत।।१२७
मनपाखेही महमहण;चविये जिहां चरित,
आतम पिये अजाणतां, अमर करे अमरत्त।।१२८
एको नाम अनंतरो, पर्ले पाप प्रचण्ड;
जवतल जतो जवालनल, खोयण दे वन खंड।।१२९
कब्ब हुवो ‘ईशर’ कहे, किण जायो किरतार,
ब्रह्मा रुद्र विचार भ्रम, पामे निगम न पार।।१३०
।।छद मोतीदाम।।
भ्रमाय विचारत रुद्र ब्रहम्म,
न पावत तोराय पार निगम्म,
प्रमेशर ! तोराय पार पलोय,
कुराण पुराण न जाणत कोय।।१३१
अधोक्षज ! अक्षर तूज अवेव,
दिनंकर चंद्र न जाणत देव;
त्रणे गुण तूज न जाणत तंत,
अहीश शबद्द न जाणत अंत।।१३२
वडा ग्रह तूज लहे न विचार,
पुरंदर तूज न पामत पार,
भला मुनि तूज न बूझत भेद,
विरंचिय ! तूज न जाणत वेद।।१३३
दामोदर तूंज दशे दिगपाळ,
किताईक पार न जाणत काळ;
अभै अणपार अगम्म, अलेख,
लखम्मिय पार न जाणत लेख।।१३४
महातत ! तूज न जाणत माह,
कियो तुज केण? अयो तुंय काह?
अनीलोय नील कहंत अशेष,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१३५
अलाह, अथाह, अग्राह, अजीत,
अमात, अतात, अजात, अतीत,
अरत्त, अपीत, असेत, अनेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१३६
अनंख न, शंक न, धंख न, धीश,
निवास न, सास न, आश न, ईश,
निराळ निकाळ, त्रिकाळ नरेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१३७
कृपाळ, गुपाळ, भुपाळ, क्रशन्न,
वडाळ, शृंगाळ, छत्राळ, विसन्न,
मृणाल-भुजाळ, विशाळ मुनेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१३८
अमाप, अपार, अछेह अनोप,
अथाह, अप्रम्म, अलेख, अलोप,
विराग, न राग, न वप्प, न वेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१३९
अनाथ अगम्म, अनेह, अगेह,
दतार, अपार अणंकळ देह,
जरा – जमजीत, अजीत, जोगेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४०
निमूळ निशाख निरंजण नाथ,
सरज्जण भूवण तीन सम्राथ,
मुनीगण सेवक, सूर महेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४१
रहे रत – ध्यान अठ्यासिय रीष,
लहे नहि पार ब्रहंमाय लीख,
सहस्त्र मुखें जस भाखत शेष,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४२
करे सनकादिक चारू सुक्रीत,
पढे नित नारद धारिय प्रीत,
सदा रत-सेव खगेश, सुरेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४३
अधोमुख ताप तपे मुनि ईश,
रजो तम रंच धरे नहि रीस;
ध्रुवं, रवि, चंद्र सुध्यान धरेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४४
सबे कुळ मेरूय सात समंद्र,
उचारत नाम अहोनिश इंद्र,
मुखां नित टेरत ब्रह्म महेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४५
गौरीपुत्र जाप जपंत गणेश,
सदा द्रढ ध्यान धरे सिध शेष,
वंदे मुनि, चारण देव विशेष,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४६
कथे सुर नाम त्रितीस करोड,
जपे नर नारी उभै कर जोड,
पयंपत वासि – पियाळ पुरेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४७
हुवा ऋषि खोज अठयासी हजार,
वदे स्तुति वेद सशास्त्र विचार,
धियावत किन्नर, यक्ष, धनेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४८
चियारिय वाणिय खाणिय चार,
वँदे जगजीव विचार विचार;
लहे नही पार कहां लवलेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१४९
उभै रवि चंद्र किया तें उजेश,
रम्यो अकळंक सदा तुं, रमेश,
दधीघण तागण कोण दवेश,
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।१५०
सपत पियाळ न सात समंद,
दिशा दिगपाळ, न चंद, दिनंद,
सुमेर न शेष पहिलोय सोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५१
पृथी बृहदालम, आभ प्रचंड,
मलोंकाय लोक, महा ब्रहमंड,
अजं, शिव आदिय पाण अलोज
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५२
वदे चत्रवेद विरंचि वखाण,
प्रकाशिय व्यास अढार पुराण,
क्षत्री, द्विज, वैश्य, गया शुद्र खोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५३
शत्रुपाय नारि स्वयंभुय भूप,
रहस्स विचारत दीठोय भूप,
मंगे वर पुत्र हुवो हरि मोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५४
गोळाकृत चक्र न वक्र गणीत,
अगोचर नाम सदा तुं अजीत,
अकामिय अंग असंग एकोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५५
जमी अशमाण न आण न जाण,
प्रलोक भूँलोक न खाण न पाण,
कुराण पुराण वखाण न कोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५६
न जन्नम, दम्म न जीव न, जंत,
अक्रम्म न, क्रम्म न, आदि न अंत;
नरेश न, शेष सुरेश न कोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५७
मिटे मुरलोक बिठो जलमांह,
तठे ईक अंड निपाविय तांह,
किया घर अंबर वार ऐकोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५८
नवेग्रह थापण थीर सुनाम,
धरे केउ लोक अलौकिक धाम,
महादत्त मोक्ष समापण – मोज,
हुतोज, हुतोज, हुतोज, हुतोज।।१५९
अनंत, पराक्रम, तूज अनंत,
नहीं तुज आदि, नहीं तुज अंत,
नहीं, तुव रूप, नहीं तुव रेष,
नहीं तुव वप्प, नहीं तुव वेष।।१६०
नहीं तुव जोत, नहीं तुव जाण,
नहीं तुव पिंड, नहीं तुव प्राण,
नहीं तुव सार, नहीं तुव शुद्ध,
नहिं तुय बाळ, नहीं तुय वृद्ध।।१६१
नहीं तुव जोग, नहीं तुव जाप,
नहीं तुव पुन्य, नहीं तुव पाप,
नहीं तुव भिन्न, नहीं तुव भास,
नहीं तुव वन्न, नहीं तुव वास।।१६२
नहीं तुव नैन, नहिं तुव नास,
नहि तुहि श्रम, नहीं तुहि श्र्वास;
नहीं तुव ठोर, नहीं तुव ठाम,
नहीं तुव गोठ, नहीं तुव गाम।।१६३
नहीं तुव दीह, नहीं तुव रात,
नहीं तुव जात, नहीं तुव भात,
नहीं तुव गुंज, नहीं तुव जान,
नहीं तुव द्विज, नहीं तुव दान।।१६४
नहीं तुय विप्र, नहीं तुय वैश,
नहीं तुय क्षत्रिय, शूद्र न वैष,
नहीं तुय दैत, नहीं तुय देव,
नहीं तुव भेद, नहीं तुव भेव।।१६५
नहीं तुव नाम, नहीं तुव नेम,
नहीं तुव अंतर, प्रेम अप्रेम,
नहीं तुज श्रूप, नहीं तुज छाह,
नहीं तुव नार, नहीं तुव नाह।।१६६
नहीं तुय वित्त, नहीं तुय वाण,
नहीं तुय खेत, नहीं तुय खाण,
नहीं तुय दीरघ सुक्षम देह,
नहीं तुय नारि पुरुष सनेह।।१६७
नहीं तुय क्रम्म, नहीं तुय काम,
नहीं तुय ध्रम्म, नहीं तुय धाम,
नहीं तुज मूळ, नहीं तुज डाळ,
नहीं तुज पत्र, नहीं तुज पाळ।।१६८
नहीं तुय साधक, तंत न तंत्र,
नहीं तुय जंत्र, नहीं तुय मंत्र,
नहीं तुय शाख समध – संसार,
नहीं तुय जाण पिछाण जुहार।।१६९
पृथी अप तेज अनील आकाश,
नहीं तुव शुन्य अशुन्य निवास;
प्रमेशर प्राण पुरूष प्रधान,
गरभ्भ – जगत्त वेदान्त गनान।।१७०
नहीं तुज मात, नहीं तुज बाप,
आपेंज आपेंज उपन्नोय आप,
मनेच्छाय बीज चलावण मूळ,
ठवे चर अच्चर सूक्षम स्धूळ।।१७१
विराट समान निपाविय व्रख्ख,
दुहू फळ जेण किया सुख-दुख्ख,
निपाविय रूप उभै नर नार,
वधारिय जग्ग तणो विसतार।।१७२
धरे ईक पाप, धरे ईक ध्रम्म,
करे ईक जीव, करे ईक क्रम्म,
सरज्जिय आप त्रिविध संसार,
हूवा मझ आपज रम्मणहार।।१७३
घडे सह आपज हूंताय घाट,
बणाविय विश्र्व किधो वईराट,
किताईक वार बहम्माय कीध,
लिला अवतार किता तेंय लीध।।१७४
विशव्व बणाविय केतिकवार,
ब्रहम्माय हाथ दियो व्यवहार,
अपोपिय ईच्छाय आप अल्लख,
लिया अवतार चोराशिय लख्ख।।१७५
हुवो दिगमूढ ब्रहम्माय देख
अजंपाय दाखव रूप अलेख,
सनक्क सनातन गात सुरीत,
चिताविय ब्रह्माय हंस चरीत।।१७६
सुतो वड – पान समाधि समंद,
मया सब मेटिय बाल – मुकुंद,
उपन्नाय दाणव दोय अजीत,
भगे सब देव हुवा भयभीत।।१७७
पुकारत आय तुं ! पास परम्म !
” उवार विशन्न” कहे ”सुर अम्म”;
प्रमेशर सांभळि देव पुकार,
वध्ये कज सज्ज हुवो तिण वार।।१७८
बिहूंसुय लीधस हेकण बाथ,
निरोहर मांय कियो जुध नाथ;
बधी मधु कीट जिसा बळ बुद्ध,
जित्यो तुंय दाणव बाहुय जुद्ध।।१७९
दईतस आगळ देव दतार,
वछोडिय देव किताईक वार,
करेवाय देव तणा बड काम,
रह्यौ बिच दैत महाजळ राम।।१८०
महा गिड पैठ महाजळ मझ्झ,
किता जुध कीध प्रथम्मिय कज्ज;
प्रथम्मिय जातिय रेस पयाळ,
दढांग्रहि राखिय दीनदयाळ।।१८१
रखी धर वार किता तेंय राम !
सजे हिरणाख बखे सँगराम,
अकाशेय वार किता तुहि आव,
विधूंसिय त्रिपुर अमृतवाव।।१८२
वेदांरिय वार करी कईवार,
सुधी लिय कीय दईत सँहार,
विमोहिय रूप अगाध बणाय,
जडाधर बांच दईत जळाय।।१८३
कितीईक वार विषे कलपंत,
बँधि लिय शृंग पृथी बलवंत,
हलाविय केतिय वार हमल्ल,
मथ्यो महरामण हेकल मल्ल।।१८४
किता तुम वार लिया, करशन्न !
रिणायर रोळिय चौद रतन्न,
मथे तुंहि वार किता महराण,
सुरांलिय अमृत दीध सुजाण।।१८५
दळे कईवार तुंही ज दईत,
ईंद्रापर दीधस शक्र अजीत;
हणे नख वार किता हिरणाख्ख,
भवानिय भैरव दीधस भ्रख्ख।।१८६
पाळे पख वार किता प्रहलाद,
सुणंतह सेवक आरत साद,
दियो तेंय वार किता वरदान,
थपें ध्रुवराज अवीचळ थान।।१८७
पुकारत संत सुणे प्रतिपाल,
दोडे उठ आतुर दीनदयाल,
रखे तुम वार किता गजराज,
महाबलि ग्राह हण्यो महाराज।।१८८
दबे बलि दाणव लीधोय दान,
उपाविय पंड जमी अशमान,
बध्ये तेंय वार किता बळराव,
वगोईय दाणव कीध विलाव।।१८९
जिते तुमवार किता बळजंग,
रखावण तात जनेताय रंग,
भिदे तुम वार किताक भुगोळ,
करंतिय आणिय गंग किलोळ।।१९०
किताईक वार सुरां सुख कीध,
दया करि देव त्रिविष्टप दीध,
हुवे असुराण तणा हलकार,
पुणे जमदग्गनि मूख पूकार।।१९१
अयो कईकवार फरस्सु उपार,
सहस्त्रयबाहु ससैन सँहार,
क्षत्रीवंश वार कितायक खेस,
प्रथव्विय विप्रनको दिय पेस।।१९२
धरे नर देह अजोध्याय धाम,
राजा दशरथ तणे घर राम,
बिहू रधुवीर सौमित्रि बुलाय,
सजे विशवामित्र जग्ग सहाय।।१९३
जनक्क तणे वळि आविय जाग
भंग्यो धनु भीम भला सिय भाग,
कियो त्रयखंड भूतेश को दंड,
बेटो दशरथ्थ तणो बलबंड।।१९४
अयो ऋषि कोप स्त्रवंत अंगार,
तजे बळ चाप हुवो द्विज त्यार,
महा दिय मान करी गुह मीत,
तरे शील-कीर कुटुम्ब सहीत।।१९५
ताडिका मरीच वछोडिय तन्न,
विरूप करी सुपनेखाय वन्न,
कियो कपि मित्र सुग्रीव सकाज,
रहेंसिय वाळि दियो कपि राज।।१९६
जगाविय आग मिले कपि जोध,
छिदे सर ताड पहाड सक्रोध,
उपाड बंधाय समंद्रांय ओड,
कहे सोई जोजन दुंद करोड।।१९७
धरी दधि पाज पहाडांय धार,
पदम्म, अढार उतारिय पार,
पडयो जद आय विभीषण पाय,
लियो तद राघव कंठ लगाय।।१९८
उगार विभीषण कीध अभीत,
दिधी तेंय लंकाय लीध अदीत,
जिये तेंय वार किता ईंद्रजीत,
सँहारिय दैतांय वाळिय सीत ! ।।१९९
लिया तेंय वार किता गढ लंक,
सँहारिय कुम्भ मनाविय शंक,
दळे तुम वार किता दशकंध,
बँध्यो दधि देव छुडावण बंध।।२००
विखे व्रज वारि पडंतिय वार,
धरे गिरि वार किता गिरधार,
वजाडिय वार किताईक वंश,
किता तुंय फेराय जीत्योय कंश।।२०१
राजा ऊग्रसेन कुं सोंपिय राज,
कियो जदुवंश तणो सिध काज;
किता वर पांडव ऊपर कीध,
लखाग्रह हूंत बचाविय लीध।।२०२
दुसा क्रण द्रोण गँगेव दुजोण,
खपे कुरूक्षेत्र अठार अखोण,
किया तेय सेवक सारण काज,
रच्यो हसनापुर पांडव राज।।२०३
जवळाचख जाळिय काळजवन्न,
कियो मुचकंद निमीत क्रशन्न;
बणासुर छेद भुजा बलवंत,
करी जग जीत लखम्मिय कंत।।२०४
धरे तुम वार किता, हरि ध्यान,
ग्रहावण लोक अनोअन ज्ञान,
भिदे कईवार असूर अभंग,
जुगोजुग कीध किताईक जंग।।२०५
असंखय तूज तणा अवतार,
बहम्म सरुद्र लहे न विचार,
नमो सनकादिक श्याम शरीर,
नमो वय पंच व्रषे चत्र वीर।।२०६
नमो महिसाह वराह समथ्थ,
नमो हिरणाख्ख हण्यो निज हथ्थ;
नमो मच्छ श्रृंग मँडाण मुकुंद,
नमो कलिराशि दहीत निकंद।।२०७
नमो हयग्रीव निगम्म सहेत,
नमो खलमार हयानन खेत,
नमो विधि वेद-समापण वीध,
नमो सुर काज करे हरि सिद्ध।।२०८
नमो तन-हंस त्रिलोकिय तात,
नमो विधि ज्ञान सुणावण वात,
नमो प्रहलाद उवारण प्रम्म,
नमो म्रगकाशब मारण म्रम्म।।२०९
नमो कमठांधर रूप सुकाय,
नमो मँदराचळ पीठ भ्रमाय,
नमो हरि आप धनंतर होय,
नमो सब रोग निवारण सोय।।२१०
नमो ध्रम देह विशंभर धार,
नमो मध व्यापक सोय मुरार,
नमो बळि बंधण रूप बमन्न,
नमो भर तीन पगां त्रिभुवन्न।।२११
नमो त्रय रूप दत्तात्रिय देव,
नमो जप तप्प सध्यान अजेव,
नमो जग आदि पुरूष जगीश:,
नमो अवतार असंख अधीश।।२१२
नमो नर नारण जोग निवास,
नमो दुःखहूंत उधारण दास,
नमो गज-तारण मारण-ग्राह,
नमो व्रज काज सुधारण वाह।।२१३
नमो धर ध्यान हरि-निरधार,
नमो मनसा ध्रुव पूर मुरार,
नमो पुनि भूपति प्रथ्थु पुनीत,
नमो अवनी अघ मेट अनीत।।२१४
नमो ऋषि तापस रूप रिषंभ,
नमो अवतार उदार असंभ,
नमो कपिलंप्रभु द्रष्टि करूर,
नमो सुत सग्र जलावण सूर।।२१५
नमो रिषि जामदगन्नि सुरीश,
नमो करि वार निछत्रि ईकीश,
नमो रण रावण मारण राम,
नमो किय सिद्ध विभीषण काम।।२१६
नमो कृष्ण रूप निकंदन कंश,
नमो व्रजराज नमो जदुवंश,
नमो प्रम संत गउ प्रतिपाल,
नमो दुसटांदळ दीनदयाल।।२१७
नमो भव बुद्ध भये भगवान,
नमो ग्रह जीव दया उर ज्ञान,
नमो विदव्यास निगम्म बखाण,
नमो पह कीध अठार पुराण।।२१८
नमो पह मेटण – पाप अपार,
नमो वरतावण – सत्जुग वार,
नमो निकळंकिय नाथ नरेह,
नमो कलिकालग नाश करेह।।२१९
नमो अवतार अनंत अपार,
नमो पढ शेष लहे नह पार,
नमो अतळीबळ तात – अनंग,
नमो निरवाण नमो निरलंग।।२२०
नमो प्रति सूरज कोटि प्रकास,
नमो वनमाळिय लील विलास,
नमो लख कंद्रप लावन तन्न,
नमो मनमोहन रुप मदन्न।।२२१
वदन्न हुलासित नेत्र विशाळ,
मयुर किरीट अखे गळमाळ,
वसन्न सुपीत वपू धनवान,
कलीत मक्राकृत कुण्डल कान।।२२२
उभै कर दूण अयूध असंख,
सारंग पदम्म गदा चक्र शंख,
नमो पंच व्रन्न परम पुनीत,
सितासित पीत सुरत्त हरीत।।२२३
सोहं सबभूत वियापक सब्ब,
दुवादश आंगळ गात दुलभ्भ,
जदूकुळ – नायक स्वामिय – जग्ग,
पदम्म पताक अलंकृत – पग्ग।।२२४
पगांरिय रेण धरे शिर, प्रम्म !
धियावत पग्ग अहोनिश ध्रम्म,
पुजे पद पंकज कोमळ पाण,
उदक्क चडावत गंग सु आण।।२२५
पखाळत तीर्थ अडस्सठ पग्ग,
ईंद्रादिक देव करंत ओळग्ग,
तळांसत पाय नवे निधि तम्म,
महा सिध साधक जाणत म्रम्म।।२२६
महातम जाणत ब्रह्म महेश,
सदा पग आगळ लोटत शेष,
गुणां सत स्तुति करंत गणेश,
पगां ऋषि लाग करे नित पेश।।२२७
पगां हणुमंत करंत प्रणाम,
सदा पद वंदत कार्तिक शाम,
पगां तळ मंडत शीश प्रयाग,
वसे पग आगळ ज्ञान विराग।।२२८
पिये पग रस्स ब्रह्माराय पूत,
अमृत सोरँभ घुंटे अबधूत,
पुजे पग विम्मळ वेद पुराण,
अळीयळ नाथ ! लिये सु अघ्राण।।२२९
लखम्मिय पग्ग धरे उर लेह,
बुधी सिधि पग्ग तळे रह बेह;
रमे पद छांह मधूकर रख्ख,
तके पग नाग सरीखाय तख्ख।।२३०
पगां भणि सिन्धुय सात पियाळ,
मेले पगे आगळ मोतीय माळ,
सुहे पग छांह सप्तऋषि शाम,
रहे पग छांह जसा बळराम।।२३१
नमे पग गौतम गर्ग नारद्द,
वंदे पग अत्रि कपील विहद्,
पगां विदव्यास जोडे नित पाण,
वदे पगरा खट – भाष वखाण।।२३२
चहे पग जन्नक सन्नक सूर,
अरज्जण उद्धव त्यों अकरूर,
जपे पग कोटि छप्पन जादव्व,
वँदे शुकदेव जिसा विसनव्व।।२३३
पगां दुहु राह करंत प्रयाण,
सेवे पद – कंज संन्यासि सयाण,
प्रणम्मत पग्ग परम्म पवीत,
सवीत्रिय गौरी गायत्रि सहीत।।२३४
सेवे पग ग्रंधव चारण सिध्ध,
वँदे पग राजन वंश विशुध्ध,
जुहारत पग्ग जिसा जयदेव,
सेवक्क अनेक करे पग सेव।।२३५
हिये पग छांह सदा हर हार,
सुरँभत पग्ग पहाड – संहार,
चहे पग छांह विबुद्ध – समाज,
रहे पग छांह बडा बळराज।।२३६
चरच्चत पाव निरम्मळ चंद,
दिखे पग वंदत देव दुडंद,
तळे पग छांह नवे ग्रह ताम,
पगां दिगपाळ करंत प्रणाम।।२३७
वडा पग जाणि वँदे दरवेश,
ईणी पग देव करंत आदेश,
ओळग्गत पाव धरम्म, अल्लख !
रमे पग छांह जती सु गोरख्ख।।२३८
अळूंझत पांव विरक्त अमाण,
सेवे पग राउर दास सुजाण,
पगां सब वंदत जोडत पाण,
भुवन्न चऊद वंदे पग भाण।।२३९
वडा सब योगि वंछे पग वास,
तुहाळाय पग्ग न मेलुंय तास,
परिम्मळ कम्मळ सद्रश पग्ग,
निधान परम्म निवारण न्नग्ग।।२४०
असा पग तुज तणाय उदार,
सेवंतांय पाप टळंत संसार;
मठेल मठेल पगांसुंय मूज,
त्रिविक्रम ! नाथ अनाथांय तूज।।२४१
अहल्याय दीधस उत्तम अंग,
शरीर कुबज्जाय कीध सुचंग;
दिनी नळ कूबर पूरव देह,
न भांग्योय नागणि नाग सनेह।।२४२
गुवाळ सहीतय राखिय गाय,
महादुःख हूंत छुडाविय माय,
जळंतांय उत्राय गर्भ मँझार,
अनंत ! परिक्षत संत उवार।।२४३
निरभ्भय कीन अभेमन नारि,
मिळाविय गोपि नृकासुर मारि,
जिवाडिय नारि तणी जयदेव,
ग्रहे चक्र राखिय पत्त गगेव।।२४४
पँचाळिय सांभळि दीन पुकार,
वधारिय लाज वषंमिय वार,
पुरे परिधान ईकोन सहस्स,
रमापति ! तोर अभूत रहस्स।।२४५
वछोडिय रुद्र कपाळ व्रहम्म,
कियो शुकदेव अतीत-करम्म,
सुग्रीव तणो दुःख भांगिय सद्द,
मुकाविय वाळि जरासंघ मद्द।।२४६
बिभीषण लंकाय पाट बेसार,
आणी घर सीत कलंक उतार,
उवारिय श्राप थकी अमरीष,
सदां किय सेवक आप सरीख।।२४७
महा गज ग्राह छुडावण मंत,
सनातन पालक केवळ संत,
भगतांय भूधर भांजण भीड,
प्रजाळहु, देव ! अमांणिय पीड।।२४८
त्रिवीध-त्रिजग्ग त्रिविक्रम तार,
चत्रभुज आतम चैतन सार,
बलिभद्र-बंधव गोकुळ-बाळ,
क्षमावँत-साधांय दुष्ट-खेंकाळ।।२४९
तवे हरी नाम अहोनिश तम्म,
जरांतक ताही न व्यापत जम्म,
भजे तुव नाम टळे मन भ्रम्म,
कथे तुव नाम कटे सब क्रम्म।।२५०
रटे तुव नाम मटे दुःख रोर,
जरामय पाप न लागत जोर;
जपे तुव नाम प्रती दिन जीह,
संसार तिही नहि खावत सिंह।।२५१
सदा तुव नाम रटे श्रियरंग !
भ्रखे नहि ताहि संसार- भुजंग,
रखे तुव नाम तणी अति रीझ,
वळे धखती तिहि मारे न वीज।।२५२
रटे तुव नाम, वृन्दावन-राव !
तिहि तन कांय न लागत ताव,
करे हरि ! हेतसुं तोर सुक्रीत,
चिंता तिंहि मूळ न व्यापत चित्त।।२५३
वदे तुव नाम लखम्मण-वीर !
नरां तिहि घात लगे नहि नीर,
दाखे तुव नामसु अक्षर दोय,
नेडो रहे प्राण, नियारोय नो’य।।२५४
जके हरि पाय लाग्यो रहे जाहि,
तिलोभर मोह न लोपत ताहि;
रता तुव नाम रहे रहमाण !
जकां नहि संशय आवण-जाण।।२५५
चत्रभुज ! नाम धरे तुव चित्त,
नवे निध सिद्धि मळे तिहि नित्त,
रूचे तुव नाम जके घणरुप !
कबू न पडे नर सो भव कूप।।२५६
भणे गुण तोर लछी-भरथार !
लगे न तिकां मन पाप लगार,
मुकुंद ! तुं आय बसे जिहि मुख्ख,
सँसार समुद्र तरे वह सुख्ख।।२५७
मुरार ! तुं आय वसे जिहि मन्न,
दहे नहि ताहि सँसार-दवन्न,
जपे हरि ! तोराय जाप जिकाह,
टळे भव बंधन पाप तिकांह।।२५८
ओळख्खत रामज आपहि आप,
विषै तन पंच शके न वियाप,
भजे तुव नाम जके, भगवान !
खपे तिहि पाप तृषा खयमान।।२५९
प्रगट्टेंय ज्ञान तोरा जँह, प्रम्म !
भगे मद, मम्मत, छूटेय भ्रम्म,
अखंताय नाम टळे दुःख-ओघ,
उपज्जत आणंद चित्त अमोघ।।२६०
न मेलांय तूज तणो हवे नाम,
विसन्न ! भगत्त तणा विसराम,
परम्म-निवास निवारण-पाप,
जगेशर भद्र अजंपाय – जाप।।२६१
दतार – मुगति अणंकळ देव !
सालोक सामीप सायुज सावेव,
सदानँद दाताय नाम – सहस्स,
रघूपति ऊच्चित अमृत-रस्स।।२६२
भगत्ति-अधिन, मुगत्ति-भंडार,
अगोचर वेद व्रहम्म उचार,
निरंजन नाथ ! नमो निरवाण,
क्रशन्न ! महाघनरुप कल्याण।।२६३
सबें-गुरू देव अतीत-सँसार,
विभू ! अतळीबळ प्रम्म विचार,
धरम्म, करम्म, परम्म सुधाम,
रहीत शबध्ध सु केवळ राम।।२६४
अमीत कळा बिंद-नाद उदास,
नमामिय भूत-सरव्व निवास,
प्रकृति-अतीत पुरूष-पुराण,
अखंडित ज्ञान परम्म अघ्राण।।२६५
प्रथव्विय कारण तारण, प्रभ्भ !
सबै जग भव वियापक-सब्ब,
उपत्त खपत प्रकृति असंग,
सरोज सुलोचन श्री ध्रुव रंग।।२६६
पितामह, सब्ब-ब्रहम्माय पित,
कथे विधि विविध विध सुक्रीत,
श्रीरंग ! अनंत करे तुव सेव,
भगत्त – दयाळ, दही तहि भेव।।२६७
सथापण – धर्म, प्रकाशण सर्व,
गुपाळ ! असूर उतारण गर्व,
अनाथ – सनाथ, अनूप, अछेह,
दयाळु मुरत्ति विवर्जित देह।।२६८
विना वपु रूप अनंत विहार,
अमूलक वृख्ख विशव्व-आधार,
प्रछन्न प्रतक्ष प्रधान-पुरख्ख,
अगोचर एक-अनेक अलख्ख।।२६९
अखील तपो निधि त्रीगुणईश,
अतीत-जरा-मृत जोग-अधीश;
विशव्व-विमोह विसन्न ! विज्ञान,
रतीपति-तात प्रकृति-राजान।।२७०
गोविंद ! भगत निवारण ग्रभ्भ,
परम्म अमृतपदं प्रद प्रभ्भ,
सदा-अनमध्ध जोगणँद सद्ध,
वयं तन बाळ न जोबन वृद्ध।।२७१
ग्रहे विण पाण अपाय गवन्न,
अळेखत रूप सबे अनयन्न,
मुनेश महेशर अंतर मंज,
प्रसिध्ध महा बळ-तेजस पुंज्ज।।२७२
अखां उपमां नख कोटि अरक्क,
सम्राथ सरज्जण भांजण शक्र,
ईकक्षण मांय भँजे धर आभ,
निपाय अधक्षण, पध्दम नाभ।।२७३
उथाप सथाप बहम्माय ईंद्र,
चत्रभुज ! भांज घडे रवि चंद्र,
भुवन्न-त्रणे नर, देव, भुयंग,
प्रमेशर ! तोराय कीट पतंग।।२७४
निरंजणनाथ ! नमो, लकळंक !
कलक्किय ! टाळण-साधकळंक,
नमो, बहुनामिय ! माधव ! बुद्ध !
सेवक्क साधार ! सदाशिव शुद्ध।।२७५
नमो सब कारण सारण, श्याम,
उबारण गोकळ इंद्र उदाम,
नमो जग-वंदन जीवण नन्द,
महाविख नाद उतारण मंद।।२७६
नमो मुर, मेघ मरद्ण मल्ल,
शँखासुर-काळ वृकासुर-सल्ल,
नमो कंस केशि विधोसण कन्न,
रूकम्मणि-प्राण पुरूष-रतन्न।।२७७
नमो प्रमहंस सरोवर-प्रेम,
निरम्मळ गोकुळनाथ ! निगेम,
नमो भगतांवश गो-भरथार,
विशन्न ! वृन्दावन लील विहार।।२७८
नमो अच्युतानँद ! गोविंद ! अज्ज,
नमो वरषाहुंत राखण व्रज्ज,
नमो खीर सागर ! शाईय-शेष;
नमो व्रज ईश नमो नटवेष।।२७९
नमो गऊलोकपति गऊपाळ,
नमो गिरधारिय ! नंद गुवाळ !
नमो बळदेव ! नमो ब्रजबाळ !
नमो दुःख भंजण दीनदयाळ ! ।।२८०
नमो नँदनंद नमो नँदनेश,
नमो व्रजचंद नमो ब्रजदेश,
नमो जदुनाथ बलीभद्र जोड,
रिणासर नाम नमो रणछोड।।२८१
नमो पुरूषोत्तम त्रीकम प्रम्म,
नचावण गोपिय नाच अगम्म,
नमो अविगत्त भगत्त-अछेह,
नमो शतरूहण भर्त सनेह।।२८२
नमो दुजपंख तणा सर धज्ज,
गुणेह-अतीत लखन्न-अग्रज्ज,
नमो प्रभु सायर बांधण पाज,
नमो रिपु रावण रोळण राज।।२८३
नमोय कुंभेण तणा भुज काळ,
नमो खळ राखस-कुळ खेंकाळ,
नमो रघुवंश तणा रवि राम,
विधोसण-लंक वडा-वरियाम।।२८४
नमो द्विजराम दामोदर देव,
विबोधण द्रोण, करन्न गँगेव,
नमो वपु-दीरघ, वामन वेष,
भिखंग पुरंदर भांजण भेष।।२८५
नमो नरसिंह लखम्मिय नाह,
विशंभर वीठल आदि वराह;
नमो मछ-माधव कच्छ-करम्म,
पतीत-उधारण देव-परम्म।।२८६
नमो गुरू आदि प्रसन्निय – ग्रभ्भ,
राघव्व कपिल, केशव रिषभ्भ,
नमो गुरू – नारद ब्रह्म – गिनान,
नारायण जोगिय जोग निधान।।२८७
नमो सिध शंकर भांजण – शूळ,
मुरार ! मुकुंद ! महातत-मूळ,
नमो नित-नाम अमृत-निखात,
त्रिविध अतीत-प्रलेगत, तात ! ।।२८८
नमो सुख साधु-समंद मयंक,
नमो लकळंक नमो निरशंक,
नमो शिशुपाळ विहंडण नूर,
जरासँध देयण रेस जरूर।।२८९
नमो सिध साधक सेव्य सुरेश,
नवेकुळ नाग पियाळ नरेश,
नमो सब व्यापक अंग अनंग,
नमो निशि-वासर रैण निहंग।।२९०
नमो हयग्रीव निगम्म-निखात,
बडा कवि ब्रह्म वदे बड ख्यात,
नमो पृथुरूप प्रताप प्रतख्ख,
नमो वर लच्छि परम्म विरस्स।।२९१
नमो अबधूत उदास, अलख्ख,
नमो गुरूदत्त गनान गोरख्ख,
नमो विगनान-गनान-विखंभ,
थँभावण आभ धरा विण थंभ।।२९२
नमो धरणीधर धीरज ध्यान,
नमो भवतारण श्री भगवान;
नमो हरि देव, नमो हरिराम,
नमो हरि रूप नमो हरि नाम।।२९३
नमो हरिरस्स नमो हरि हंस,
नमो हरि कान नमो अरि कंस,
नमो अविगत्त नमो अकळीश,
नमो अपरम्म नमो सब ईस।।२९४
नमो ॐम रूप नमो अउंकार,
नमो अजरामर शेष – आधार,
नमो अवतार सकाज अधीश,
नमो जगताज नमो जगदीश।।२९५
नमो अणआमय जोत अखंड,
नमो वपु कोटि वसे व्रहमंड;
नमो अंग – आणंद रुप – अतीत,
नमो अबधूत अक्रम्म अजीत।।२९६
नमो निरलेप नमो निरकार,
नमो निरदोष, नमो निरधार,
निरग्गुण नाम, नमो तुव नाथ !
सगूण सरूप नमो समराथ ! ।।२९७
नमो प्रहलाद तणा प्रतिपाळ,
नमो शशि-सूरज-जोत शिंगाळ;
नमो करूणाकर रूप-कँठीर,
नमो वर लच्छि तणां रघुवीर ! ।।२९८
नमो नर स्यंदण हाकणहार,
सबे दळ कौरव कर्ण – सँहार,
नमो कृत काळ तणा दशकंध,
नमो बहु देव छुडावण बंध।।२९९
नमो हरि लीलाय उत्तम नाम,
सोहं अवतार नमो सियराम;
विशन्न ! नमो, तुज आदि विभूति,
को जाणेय तूज तणी करतूति।।३००
बुझे कुण नाथ ! तोरा बहु बंग,
शकत्ति न शिव मुरति न लिंग,
करंतांय कालाय वालाय क्रीत,
चत्रभुज ! रूडोय मानोय चीत।।३०१
पयंपेय ईशर जोडिय पाण,
कृपाळु ! करो हव मूज कल्याण,
दिठो मेंय तूज तणोय दिदार,
संसारय बाहर मांहि संसार।।३०२
पदारथ लाधोय तूज परभ्भ !
सुत्रां जिम ताणाय वाणाय सब्ब;
पुराणाय, प्रभ्भ ! वंचाणाय पत्र,
जगप्पति तूंहि ज तूंज जगत।।३०३
जुगत्तिय जातिय भातिय जाण,
प्रछन्न हवो तउ दीठोय, प्राण,
दिठो, प्रभ ! आतम ! आपोय दाख,
भुवन्न नहिं जिण ठोड स भाख।।३०४
छतो थई माधव ! घूंघट छोड,
कियो मेंय ठावोय ठाम करोड;
मुणां ! कुंण जाग असी जगमूर,
नहीं जिणमांह तुहारोय नूर।।३०५
जळ स्थळ स्थावर जंगम जोय,
कहां हरि ! तूज पखे नहि कोय,
मकोडिय कीट पतंग मृणाल,
भिखंग तुंही ज तुंही ज भुवाल।।३०६
सबे भरपूर रह्यो घनश्याम !
रमे घट भीतर तूं रघुराम !
हरि ! सु बणाविय बाजिय हद्द,
बाजीगर तूंज बडोय बिहद्द।।३०७
अनोअन आत्तम राम ! अळूंझ,
गोविंद ! तुहारोय लाधोय गूंज,
मुकुंद ! म पेठ पडध्दाय मांय,
ठावो मेंय कीध सबे हिय ठांय।।३०८
सबे कुछ जागांय देखाय सांई !
मनंखांय देवांय, नागांय मांई,
ईंडज्ज स्वेदज्ज जरा उदभज्ज,
माया स्त्रव तूज म भूलव मुज्ज।।३०९
कृतांत तुँ कृत्त क्रीडा तुंय काम,
रमाड म पग्ग, लाधो हव राम,
म राख पडध्दोय आडोय मूज,
जहां निरखों तहाँ देखाय तूज।।३१०
विधो विध दीठोय मांय विभूत,
धुताईय छोड परी सब, धूत !
सुरत्त तुंहीज तुंहीज शबद्द,
मरद्दांय मादाय मांहि मरद्द।।३११
प्रभु ! तुंय पाणिय तूंज पवन्न,
गरज्जत भूमि पियाळ गगन्न;
ईलात्रय तूंज उडीयण अभ्भ
पणंगाय मेघांय मांहि, परभ्भ ! ।।३१२
रमे तुंय राम ! जुवा धरि रंग,
तुंहीज समुद्र तुंहीज तरंग,
अनोअन मांहि तुहारोय अंश,
हवे म छुपाय, छतो थई, हंस ! ।।३१३
जाण्यो हव ओझल छोड, जीवन्न !
पेखां तुव शाखांय, डाळांय पन्न,
अजाण रि आगळ रे तुं अजाण,
जाणितांय पास न को छिप जाण।।३१४
लगाड गळे जनि अंतर लाय,
वहे जीम वाय तके मत वाय,
वसीकर सब्ब तुहाराय वेष,
नहीं तुंय जेथ सु दाखव नेष।।३१५
लख्यो हव रुप पडध्दो न लाह,
मुरार ! परत्तख बाहर मांह,
ठगाराय ठाकर ! हेकज थीय,
पडदोय नाख परो हव प्रीय।।३१६
जोयो मेंय राम ! विमासिय जेम,
तुनां घट भीतर दीठोय तेम,
गळी गयो भ्रम्म छुटी गई गंठ,
करो हरि वात लगाडिय कंठ।।३१७
त्रणो नहि पेखांय आडोय तूज,
मुखां मुख सेव करावोय मूज,
त्रिभंगिय हेक हुवा हम तम्म,
प्रपोटाय अंब तणी पर प्रम्म ! ।।३१८
हुवा हव साहब सेवक हेक,
ओळख्खिय अंयर ऐक अनेक,
थियो, हरि ! हेक जुदो किम थाय ?
मळी गयो पाणिय पाणिय मांय।।३१९
समाणोय तूज महीं, घनश्याम !
रघूवर ! मोरोय आतमराम,
महारोय ठाकर बिठोय मांहि,
पुजावत आपुय आपुय पांहि।।३२०
सपन्नोय स्वामिय मांय – शरीर,
गदाधर गोविंद ज्ञान-गहीर,
प्रगटोय पुरूष भीतर प्राण,
आयस्स करे सह आपुय आण।।३२१
कहे यह कंथ करों वह काम,
हदामझ लाधोय आतमराम,
नजीक ज लाधोय मोराय नाथ,
स्वामि ! हव तूज न छोडांय साथ।।३२२
सपन्नोय मांहि हुवो सुख शात,
वंछे तुंहि श्याम करूं यह वात,
सेवक्क पयंपेय मूज-सँमोह,
विशन्न ! रखे हव थाय विछोह।।३२३
वदे ईम ईशर, सब्ब वियाप !
जुवो जनि थाय अजप्पाय-जाप,
अजँपाय जाप तणो तुं अधीश,
अजँपाय ! मोराय आतम ईश।।३२४
गाजे ग्रह भीतर बेसीय गूंज,
पुजाराय पांच चडावत पूंज,
सबे मँह तम्म तमांथिय सब्ब,
उपज्जत जेम सु अंबुद अब्ब।।३२५
ओळख्खिय हूं तुंय आपोय आप,
बुझां हव तूंज, बियां नहि बाप !
जाण्यो तउ पार न जाणांय जाण,
विशन्न ! तुहाळाह लाख वनाण।।३२६
दिठो तउ गत्त न बूझांय, देव !
अनंत ! तुहाळाय कोटि अवेव,
लख्यो तउ पार लहां न अलख्ख !
नवे खंड मांहि दिखावण नख्ख।।३२७
तुनां भरपूर आदि-मध-अंत,
सनक्क सरीखा न जाणत संत,
तुंही सब काळ, तुंही सब देश,
अगम्म अगोचर तोराय वेष।।३२८
जाण्यो तुव रूप कह्यो नव जाय,
मळी जिमि मूक सितामुख मांय,
पामे कुण तोराय पार प्रचंड,
वसे प्रति रोम विषे व्रहमंड।।३२९
दधि-लहरी सब हेक न होय,
हरी ! तिम तूज विषे जग होय,
मुकुंद ! लहे कुंण तोराय म्रम्म ?
अणुमँह देखव कोटि आलम्म।।३३०
मुणी मेंय ख्यात महारिय मत्त,
गोविंद ! न जाणुंय तोरिय गत्त,
भणां भगवान ! करां गुण भेट,
महा ग्रभवास तणा दुःख मेट।।३३१
दाखे तव सेवक ईशरदास
प्रमेशर ! टाळियें जम्मरो पास;
आखे अब ईशर, तेज-अँबार,
प्रभु ! मोय छोडव जन्म प्रहार।।३३२
माग्यो मेंय सब्ब दियो तेंय मूज,
तुहाळिय गत्त मागां कन तूज,
मागां मन वाच करम्म, मुरार !
नारायण ! जामण मृत्त निवार।।३३३
हरिरस रो रस लेत हमेश,
लगे नहि काळ भयं लवलेश,
जपे कवि ईशर दो कर जोड,
कथंतांय पाप टळे दुःख क्रोड।।३३४
ईको रसणाह लहां किम अंत ?
न पावत पार हि शेष पुणंत,
न जाणांय तोराय पार, नरेश !
आदेश, आदेश, आदेश, आदेश।।३३५
।।छंद छप्पय।।
आदि पुरुष ! आदेश, मात विण तात सपन्नो,
धात, जात धन विना, आप आपेंज उपन्नो,
रूप रेख बहु रंग, ध्यान जोगेशर ध्यावे,
अमर क्रोड तेत्रीश, प्रभु ! तुव पार न पावे,
अळ रचण उभय शिव शक्ति अज अलख-निरंजन आप हुव,
घण घणा घाट भांजण घडण, आदि पुरूष आदेश-तुव।।३३६
अलख पुरूष आदेश, आदिजिण जगत उपाया,
अलख पुरूष आदेश, विशद वैकुंठ वसाया,
अलख पुरूष आदेश, धरा-तळ-अंबर धरिया;
अलख पुरूष आदेश, सेवतां सेवक तरिया,
आदेश करो इण नामने, जो जोनि संकट हरे,
आदेश अहोनिश अलखने, कर जोडी ईशर करे।।३३७
अलख पुरूष ! आदेश, अमर नर नाग उपावण,
संत भगत साधार ! चार खाणी विरचावण !
धर अंबर ढंकियण ! वेद ब्रह्मा विस्तारण !
त्रिभुवन तारण तरण ! शरण अशरण साधारण;
घणा घणा घाट भांजण घडण, विश्व ईश सांभळ वयण,
जोड जोड ईशर कहे, नमो, नमो, नारायण।।३३८
राखे ज्युं त्युं रहे, जहां निरमें वहां जावे,
हुकम तणे वश हुवे, जको मीरां फुरमावे,
काम लोभ मद क्रोध, मोह बड सब जग मांही
तुंही मार जीवाड, परम तंतर तुंव पांही,
ध्यान कर नजर तो सूं धरे, सो नवाण जग निस्तरे
राजाधिराज ! तोरी रजा, ईशररे शिर ऊपरे।।३३९
सिंहासन धर सोंह, करत बिंजन समीर कर,
पुहप भार अढार, पूज चढावे विधि विधि पर,
छांह धरत घन छत्र, करत शंकर कीरति,
ऊतारत निशि अहर, अरक शशियर आरत्ति,
धुनि करत वेद मंगळ धवळ, ग्रह-तुंबरु गावंत गुण,
मानवी तूज, रे महमहण ! करी सेव रीझवे कवण ?।।३४०
व्रहम वेद उच्चरे, वेण तुंजरू बजावे,
रंभा अवशर रचे, गीत सरसत्ती गावे,
व्यास कीर्ति विस्तरे, शक्र शिर चम्मर ढाळे,
शिव आळोचन करे, पांव गंगा सु पखाळे,
शशि सोळ कळा अमृत स्त्रवे, सूरज ज्योति शुभधरे,
ऐकत्र, नाथ ! सुरनिशि-अहर कमळा तुव आरति करे।।३४१
नमो निरंजन नाथ ! पार कुण तोरा पम्मे,
निगम कहे गम नांहि, देह जोगेशर दम्मे,
नाथ ! नवेकुळ नाग, चरणरज शीश चडावे,
गौरी गंग गायत्रि, गुण शुभ तोरा गावे,
सहधाम प्राग तीरथ सबे, चंद रवि पूजे चरण,
कर जोड दास ईशर कहे, नमो नमो नारायण।।३४२
शेष अनंत शिव शक्ति, ग्यान कर निशिदिन गावे,
ईंद्र वेद, अज ! अनंत ! कीरति तोरि कहावे;
अनंत कोटि अबधूत महा तपसी वनमांही,
भजे अनंत शशिभाण, पार जश कोउ न पाही,
दिगपाळ देव दानव सकळ, सगुण कथत तोरा सबे,
गुण मात्र बिया प्राकृत कवि, चत्रभुज ! तोरा गुण चवे।।३४३
वासुदेव ! परिब्रह्म ! परम आतम ! परमेश्वर !
अकळ ! ईश ! अणपार ! जगत – जीवन ! जोगेश्वर !
निरालंब ! निर्लेप ! अखिल ईश्र्वर ! अविनाशी !
स्थावर जंगम स्थूळ, निखिल जगमांय निवासी !
दारिद्र-पाप राक्षस दमन ! पारस संगम लोह परि,
निजनाम नमो नारायणा ! हंसराज ! शिरताज ! हरि ! ।।३४४
अशरण – शरण ! अभंग ! ब्रह्म ! मोरात ! पनंगह,
शंकर, पवन, शकत्ति, अमर ध्रम आदि अनंगह,
मगळ, बूध, मंयक, वळे शनि, शुक्र, गुरूतित,
राहु, केतु, रथी-अरुण, नवे ग्रह शांति करे नित,
पूरण पुनित श्रीराम पद, विघन हरण त्रयलोक वर,
परणाम हीत ईशर पुणे, तत्वनाम भवसिन्धु तर।।३४५
अमर मेर आधार, मेर वसुधा आधारं,
धरा शेष आधार, शेष कोरम साधारं,
कोरम जल आधार, नीर सु अनील अधारे,
अनिल शक्ति आधार, शक्ति करतार सधारे,
करतार सदा निरधारही, कवि म राज दूजे करम,
आपे ज करंतां आप फळ, आपे विलसे यह मरम।।३४६
निराकार ! निरलेप ! अगम ! जाणे श्रुति-शिव-अज,
अनंतवार अवतार, करे भूसुर भगतांकज;
जयति जयति जगजीव ! बिरद राखण बद्रीपत !
अगम सुगम कर ! अमर; संत सायक छल बल हत !
गति प्राकम तोरा को गिणे ! नामे नरनारी सहे,
ग्रभवास पास आवे नहीं, कर जोडी ईशर कहे।।३४७
त्रीकम पुरूषोतम्म, रूप है महा मनोहर,
हरि, वामन, हयग्रीव, धनुष-धारण, फरसूधर,
नकळंक, गोपीनाथ, पतित-पावन, प्रमोदधण,
माधव, शालिगराम, अनँत नामह, नारायण,
त्रय लोकनाथ तारण-तरण साहब बलभद्र संभरे,
धर ध्यान ईशरा ! शंक धर, राम नाम मुख उच्चारे।।३४८
कीध नहीं केदार, प्राग जमुना नहि पायो,
सेतबंध रामेश, भटकतो भूमि न आयो,
गया न नायो गंग, दान कुरूक्षेत्र न दीधो,
जुहार्यो न जगदीश, कर्म भव बंधन कीधो
तन पाय सुभग मानव तणो, प्रेम न अंतर पाहियो
ईशरो कहे, रे आतमा ! गोविंद गुण ना गाहियो।।३४९
मात उदर नव मास, रूंधित ऊंधे शिर रहियो,
तब पायो नर तन्न, संकटां बहु विध सहियो,
पशु-जेम रह पेट, शोण मळ-मूत्र सुखायो,
भजयो नहीं भगवान, गाढ सुख मूळ गुमायो,
जगदीश भजन जाण्यो नहीं, धायो घर धंधो धरे,
धर ध्यान, ईशरा ! शंक धर, अजों राम मुख उच्चरे।।३५०
राम नाम परताप, हनू द्रोणागिर लायो,
राम नाम परताप, ईंद्र ईंद्रासन पायो,
राम नाम परताप ध्रुव अणटल हुई रहियो;
राम नाम परताप, पाडुं कुळ नकळँक कहियो;
सोई राम नाम रटतां रसण, अनँत भक्तजन उध्धरे,
धर ध्यान ईशरा ! शंकधर, अजों राम मुख उच्चरे।।३५१
प्रगट नाम परताप, वास वैकुंठ वसायो,
प्रगट नाम परताप, दूत जम त्रास दिखायो,
प्रगट नाम परताप, चंड भागे चोराशी
प्रगट नाम परताप, ऊर नव रहे ऊदासी,
रामरो नाम प्राणी ! रटे, तासों जळ पथरा तरे,
धर ध्यान ईशरा ! शंक धर, अजों राम मुख उच्चरे।।३५२
कशा करवहु महल ! महल गिरिमेर कहावे,
कशा गाउं हुं गुण ? गुण जहां तुँबरूं गावे,
मेलां कीं धनमाल ? जहां श्री चरणां आगे,
कशा पखाळां पाव ? पवित्र नख गंगह लागे;
कीं पुहप चडावां शिर परे? पारिजात वृख तुज घरे,
राजाधिराज ! कीं रीझवां ? कव्य शंकर सेवा करे।।३५३
मुणां तेल तिलिमांय, वास जिम पुहप विराजत
रंग मजीठ सु रहत, शबद अरथादिक साजत,
वेळा सायर वसत, दारूमँहु अगन दिखावत,
हविष मध्य पय होय, ईष मधुरस उपजावत;
वळी दाहकता पावक विषे, साधुजन सोहे सहण,
ईशरो भणे त्युं ही अवश, मो मन वसियो महमहण।।३५४
नमो नाम निगमण, नमो नर सूर निपावण,
नमो गो करण गियण, नमो थंभाविण स्थंभण,
नमो वेद-विस्तरण ! नमो हव्य कव्य हुँताशण,
नमो भुवण-भोगवण ! नमो निशिचर-निझावण,
ईशरो भणे, अशरण-शरण ! विहँड-कंस ! सांभळ वयण,
जग जाडय जिव जामण मरण, छोड छोड, गज-पाडवण।।३५५
।।दोहा।।
हरिरस हररस हेक है, अनरस अनरस मान,
बिन हरिरस हरि भगति बिनु, जनम वृथा नर जान।।३५६
सरव रसायण में सरस, हरिरस समी न कोय,
ऐक घडी घटमां रहये, सब घट कंचन होय।।३५७
सकळ हरिरस शोधिके, वाणी अरथ विचार,
सोव्रन फळ पावे सदा, सुझे जो तत सार।।३५८
हरिरस सो शुध्ध बुध हुवे, कष्ट न व्यापे कोय,
हरिरससुं सद्गति सदा, लहे सकळ नरलोय।।३५९
तनक भनक हरिरस तणी, कंठ प्राण सुणि कान,
महापाप सह मोचहीं, आवे जनम न आन।।३६०
।।भगवान श्री द्वारकाधीस श्री कृष्ण।।
कवि ईशर हरिरस कियो, छंद तीनसो साठ,
महा दुष्ट पावे मुगति, जो नित कीजे पाठ।।३६१
।।हरिरस सम्पूर्ण।।
*****
।।अथ छोटा हरिरस।।
सप्त श्लोकी भागवत और गीता की भाँति भक्तवर ईसरदासजी ने भी भक्तजनों के हितार्थ इस सप्तपदी हरिरस को बनाया है जिसे “छोटा हरिरस” कहते हैं। इस छोटे हरिरस के नित्य-पाठ और श्रवण-मनन का महात्म्य भी बड़े हरिरस के सामान ही माना जाता है।
(1)
हरि गुण गाय हरि गुण गाय
हरि गुण गाय यही गुण थाय
प्रगट हुई गंगा हरि पाय
ध्रुवजी अटळ हुआ हरि ध्याय
(2)
ध्रुव हरि मेरु तणै सिर धरिया
हरि पांडव पांचूँ ऊधरिया
वीसारै हरि ते वीसरिया
हरि रै नांम घणा नर तरिया
(3)
पांच क्रोड हूंता प्रहळाद
सात क्रोड हरचंद परसाद
नव जुजिठळ बारह बळिराज
अमरापुरा तेड़ीजै आज
(4)
हरि उद्धार कियो अमरीख
राख्यो रुकमांगद अत्रीख
तोय जनम हुइ तरिया तीख
सिवै कृष्ण मन आई सीख
(5)
हरिजी अहल्या दीधो अंग
सरीर कुबज्जा कीध सुचंग
भणतां पातक थायै भंग
गुण तत गहै लहै पद अंग
(6)
हरि तूठां हि टळै ग्रभवास
हरि तूठां अमरापुर वास
अवर छांड नर बीजी आस
बारठ एह वडो विसवास
(7)
हरि हरि कहतां जपियै जाप
हरि हरि कहतां तपियै ताप
हरि हरि कहतां मिटै सँताप
ईसर भणै अलख धन आप
।।इति छोटा हरिरस।।
Hukam bahut badhiya
Lekin ye Jo b Chhand ya lekhni likhit me
koi b ho
Use pdf me bhejo to download ka option do
Bahut badhiya rahega sbi k paas jayegi
AAj ke yug me apni sanskruti ko banaye rakhana kathin hai magar HARIRAS voh hai jo apne ander ke 33 koti dev ko jagrut kar deta hai………..
Mahatama ishvar dasji ko koti koti naman jay ho charan
कृपया ओरिजनल हरि रस छापते तो ठीक रहता, शुद्धिकरण में शुद्धता नजर नही आ रही, क्योंकि जिस समय इशरदासजी ने हरी रस की रचना की थी, उस समय उनकी भावनाएं, विचार, बोली, शब्दों का सटीक उपयोग हर स्तिथि को ध्यान में रख कर किया होगा। जबकि वर्तमान में शुद्धिकरण करने वाले महानुभावो ने शब्दो को ही ध्यान में रखा है। कृपया ओरिजनल हरि रस जैसा है जिस स्तिथि में है वैसा ही छाप कर समाज को लाभान्वित करावे।
जय माताजी
हुकम यदि आप ओरिजिनल की प्रति उपलब्ध करवा सकें अथवा कहाँ से खरीद सकते हैं इसकी जानकारी दे सकें तो आपके सुझाव को अवश्य क्रियान्वित करेंगे।
Mahatma ishar Dan ji ko mera koti koti vandan
Charan mahan aatma eishardaas ji ko mera sat sat naman … kya muje hariras granth. Limbdi raj kavi sankardan ji original kahan milega bata sakte hai.
aap ne sat pratisat satya kaha, hum us satya se koso dur hai
Hariras ras me parmatma ki bhakti ka achchha vivaran he.
Isme sabhi devtao se bandi chhodne ka bhi ullekh he.
Hari ras ko kabir panthi sant rampal das ji achchhi tarike se samja sakte he.
Kyonki hari ras ke andar ghudh rahasya chhupa hua he us rahasya tak hum nahi pahunch sakte kyonki Hume itna gyan nahi he jitna hari ras me diya hua he.
Param pujya ishar das ji ko sat sat naman.